شهابسنگ (آذرگوی)ها اجرام بزرگیاند که بیشتراز سنگ و فلز تشکیل شدهاند. این اجرام هنگامی که وارد جو زمین میشوند به دلیل قطر زیادشان (۵۰–۱۰۰متر) از جو میگذرند و دهانهها و عوارض گوناگونی را از خود بر جای میگذارندبرای نمونه دهانه بارینجر در آریزونا و دهانه وردفورت در آفریقای جنوبی. اهمیت مطالعه شهاب سنگها جهت تعیین سن زمین، منظومه خورشیدی (شمسی) و در نهایت تعیین سن کل کیهان است. بعلاوه میتوان از آنها جهت تعیین ترکیب شیمیایی بخشهای مختلف سیاره زمین و سایر سیارات سنگی استفاده نمود و حتی فرایندهایی را که منجر به تشکیل این سیارات و حتی فرایندهای تشکیل هسته، پوسته اولیه، فرایند تفریق عنصری در گوشته اولیه و فرایند مهمی چون تشکیل حیات میباشد به دقت بررسی نمود. به کمک مطالعه شهابسنگهای فلزی (آهنی) و مطالعات لرزهنگاری بود که دانشمندان ترکیب حدودی هسته زمین را تعیین نمودند.
فراوانی آنها ۹۳٪ است.
فراوانی آنها ۱ تا ۲ درصد است.
مواد تشکیلدهندهٔ این گروه با چگالیهای گوناگون و جدا از هم شهابسنگ فلزی را تشکیل میدهند و ۵ تا ۶ درصد است.
بیشتر سنگهای آسمانی دست کم مقداری فلز آهن دارند (در واقع آلیاژی از آهن و نیکل). شما میتوانید درخشش فلز را در سطوح شکستهٔ آنها ببینید. سنگهای آسمانی به طور کامل همواره مقداری فلز دارند و بسته به مقدار فلز آنها در سه گروه دستهبندی میشوند:
بسیاری از سنگهای آسمانی، به ویژه شهاب سنگهای فلزی، بسیار سنگین تر و چگال تر از سنگهای زمینی هستند. چگالی فلز آهن در حدود ۸ گرم بر سانتیمتر مکعب است، چنانکه بیشتر سنگهای آسمانی دارای چگالی بالاتر از ۳٫۳ گرم بر سانتیمتر مکعب هستند. چگالی شمار کمی از سنگهای زمینی، البته به جز سنگهای معدن فلزی، بالاتر از این است، که آنها هم به طور نوعیاکسید آهن (مانند سنگ آهن مغناطیسی و یا هماتیت) هستند.
بیشتر سنگهای آسمانی دارای مقداری آلیاژ آهن - نیکل هستند و به آسانی یک آهنربا را به سوی خود میکشند. شما میتوانید به آسانی با یک آهنربا این ویژگی را آزمایش کنید. یک آهنربا بی گمان به سنگهای آسمانی خواهد چسبید به شرط آن که دست کم دارای مقداری فلز باشند. برخی از شهاب سنگها مانند گونهٔ سنگی آنها تنها دارای مقدار کمی فلز هستند با این وجود یک آهنربای آویخته با ریسمان را به سوی خود میکشند.
بیشتر سنگهای آسمانی معمولی که به زمین برخورد میکنند کندریت نام دارند. آنان شهاب سنگهای «سنگی» هستند و گلوله (کندرول)هایی کوچک و سنگی را که «تودههای پیروکسن» نامیده میشوند در برمیگیرند. قطر این گلولهها در حدود ۱ میلیمتر است.
هنگامی که یک سنگ آسمانی از جو زمین میگذرد یک لایهٔ بسیار نازک برروی سطح بیرونی آن گداخته (ذوب) میشود. این لایهٔ نازک «پوستهٔ گداخته» نامیده میشود. آن اغلب سیاه و همانند پوستهٔ تخم مرغ است. پوستهٔ گداخته همچنین میتواند به رنگ خرمایی روی سنگهای آسمانی رخ بنماید؛ که چرایی آن را باید در وضعیت آب و هوایی پس از فروافتادن آنها یافت.
گهگاه هنگامی که یک سنگ آسمانی از جو زمین میگذرد فرم ریگماگلیپتها را در سطح خود میگیرد. اینها به مانند اثر انگشت شست شما روی خمیر بازی هستند.
شهابسنگها هنگام برخورد با زمین لزوماً داغ نیستند. درحقیقت روی سطح بسیاری از آنها ذرات شبنم یافتشدهاست. هنگام ورود به جو زمین، حرارت ناشی از ورود به جو زمین سطح آنها را ذوب میکند، اما درون آنها فرصتی برای داغ شدن ندارد.[۱]
سفری در خارج از جو...
برچسب : نویسنده : 7pollariis7 بازدید : 433